Zasady przeprowadzania badań psychologiczno- pedagogicznych z dziećmi o specjalnych potrzebach komunikacyjnych

Dziecko w czasie badania jest w sytuacji egzaminacyjnej i aby mogło wykazać się swoją wiedzą, musi mieć spełnione następujące warunki:

  1. poczucie bezpieczeństwa,
  2. dostosowane formy oraz narzędzia pracy i komunikacji,
  3. musi posiadać odpowiednie do funkcjonowania sensomotorycznego konstrukcje zdań.

Zadanie postawione przed dzieckiem musi być możliwe ruchowo i sensorycznie do zrealizowania. Wiąże się z tym odpowiedni do poziomu dysfunkcji manualnej i wzrokowej układ kart do zrealizowania zadania, ruch wspomagany, który jest podstawą wskazywania odpowiedzi, i do którego prowadzenia osoba wspierająca musi być odpowiednio przeszkolona i przygotowana (musi znać zasady posługiwania się tym ruchem).

Rozwój motoryczny i sensomotoryczny jest niezależny od potencjału intelektualnego, który dziecko przynosi ze sobą na świat. Jednak jeśli uczeń jest niepełnosprawny ruchowo, może mieć problem z przekazywaniem i realizowaniem swoich potencjalnych możliwości. Dlatego zadaniem nauczyciela, terapeuty czy psychologa jest umożliwienie takiemu uczniowi pobierania wszechstronnej wiedzy oraz zapewnienie form pracy i komunikacji umożliwiających przekazanie wiedzy ucznia, a także jego myśli i opinii.

Brak mowy czynnej nie jest przeszkodą aby „mówić”, ale uczeń musi mieć zapewnione formy przekazu, dostosowane do jego potrzeb i możliwości sensomotorycznych. Temu celowi mają służyć również testy realizowane w ramach orzeczeń wyrokujących o danych losach dziecka – edukacji prowadzonej na poziomie określonej możliwościami, zdolnością do myślenia, zapamiętywania i przetwarzania informacji oraz kojarzenia i myślenia przyczynowo-skutkowego.

Osoba badająca i orzekająca o powyższych umiejętnościach dziecka musi być osobą przeszkoloną i mieć świadomość, jakie umiejętności chce sprawdzić i jakie formy pracy musi zastosować, aby osiągnąć cel przy uwzględnieniu wszystkich motoryczno-manualno-sensorycznych problemów dziecka.

Fakt, iż dziecko nie może wykonać zadania motorycznie nie oznacza, że nie wie, jak ono ma być zrobione. Najczęściej wie jak wykonać zadanie, posiada wiedzę i zna procedury jego wykonania, ale nie ma fizycznej możliwości przekazania odpowiedzi. Dlatego zadaniem nauczyciela/terapeuty/psychologa badającego dziecko jest dobór takich form pracy oraz konstrukcja takiego systemu komunikacji, która umożliwi dziecku niepełnosprawnemu ruchowo przekazanie wiedzy i informacji, które posiada w swoich zasobach intelektualnych.

W ten sposób możemy zapewnić rzetelne badanie, określenie możliwości myślowych i potencjału intelektualnego, a tym samym poziomu przekazywanej wiedzy.

Uczeń niepełnosprawny ruchowo całą swoją energię będzie koncentrował na nauce, ponieważ ruchowo jest zależny od osób trzecich. Ucząc się będzie realizował swoje potrzeby sukcesu, uznania, poszerzania myślowych horyzontów oraz wyrażania własnych opinii, a więc będzie realizował swoje człowieczeństwo.

Być niepełnosprawnym, ale pełnowartościowym człowiekiem i czuć się szczęśliwym – nauczyciel przewodnik ma zadanie doprowadzić swojego ucznia do tego celu.