Dziecko i terapeuta

Dziecko jest podmiotem terapeutycznych działań wspierania rozwoju i jest to truizm, ale jakże często o tym zapominamy.

Zgodnie z zasadą podmiotowości terapeuta musi uczynić wszystko, aby jego działania wspierające były efektywne, przyniosły korzyść rozwojową dziecku, uwolniły go od trudności, które napotyka w środowisku szkolnym i społecznym. Żadna znana metoda terapii pedagogicznej nie spełnia potrzeb wszystkich uczniów, dlatego korzystanie w pracy z jednej opracowanej naukowo metody nie przynosi na ogół pożądanych efektów. Jest to oczywiste biorąc pod uwagę fakt, że każde dziecko rozwija się w swoim własnym tempie i ma różne potrzeby i problemy, które ten rozwój harmonijny im utrudniają.

Dziecko potrzebuje na każdym etapie swojego rozwoju różnych bodźców, form i środków edukacyjnych dostosowanych do swoich potrzeb problemów oraz wieku. Wspomaganie efektywne to takie, które traktuje dziecko jako całość i jako podmiot. Wspomaganie rozwoju powinno mieć uporządkowany charakter. Przyczyna problemu musi być dokładnie zdiagnozowana, a system ćwiczeń wspomagających opracowany w taki sposób, aby oddziaływał właśnie bezpośrednio na tą przyczynę.

Formy ćwiczeń, techniki ich wykonywania muszą spełniać potrzeby dziecka → potrzeby funkcjonowania sensomotorycznego, potrzeby komunikacji, sprawności ruchowej, funkcjonowania emocjonalno-społecznego. Muszą one być również oparte o mocne strony dziecka przez pryzmat rodzaju inteligencji, jak również styl uczenia się oraz profil dominacji półkul mózgowych. Dla każdego dziecka konstrukcja programu terapeutycznego w odniesieniu do form i technik stymulacji będzie więc inna, ale musi opierać się o strukturę porządkującą działanie terapeutyczne. Struktura programu daje dziecku poczucie bezpieczeństwa, ponieważ wie ono, jakiego rodzaju ćwiczeń może oczekiwać, natomiast wielorakość stosowanych stymulacji stanowi o atrakcyjności podejmowanych zadań. Wywołuje więc zaciekawienie, które jest jednym z czynników kształtujących motywację dziecka do pracy. Motywacja i poziom funkcjonowania emocjonalnego dziecka jest podstawowym czynnikiem otwierającym osiągane efekty.

Jeśli dziecko nie chce współpracować z terapeutą, nie zrobimy NIC! Możemy posiąść naukową wiedzę, znać w teorii wszystkie aspekty wspomagania. Posiąść wiedzę o wszelkich dostępnych metodach terapii pedagogicznej, ale kiedy nie będziemy mieć dobrej relacji z dzieckiem, nie uzyskamy żadnych efektów. Zbudowanie pozytywnej relacji z dzieckiem to pierwszy krok do dobrej diagnozy potrzeb i rozpoczęcia działań wspierania rozwoju. Bywają także trudne chwile. Kiedy stary schemat funkcjonowania dziecka zostaje wyparty przez nowy, właściwy i dobry wtedy następuje ZMIANA.

ZMIANA to najtrudniejszy moment wspomagania rozwoju. Dziecko z problemami na ogół szuka sobie form radzenia sobie z problemem. Terapeuta jednak konstruując program stawia sobie za cel, że dziecko nie będzie musiało sobie radzić z problemem, ponieważ problem ma przestać istnieć. Zanim dziecko empirycznie przekona się, że nie musi sobie radzić, następuje moment buntu, wycofania z relacji z terapeutą, negacji ćwiczeń w jakiejkolwiek formie. Wszystkie dzieci, i młodsze i starsze, przechodzą ten etap w terapii. Wtedy niezwykle istotne jest utrzymanie treningu i współpraca Rodziców poprzez wykonywanie programu domowego. Jeżeli terapeuta i rodzice będą działać spójnie i konsekwentnie, wówczas 98% dzieci udaje się osiągnąć sukces, jakim jest przejście do następnego, wyższego poziomu funkcjonowania sensorycznego i jednocześnie zdobywanie nowych umiejętności szkolnych.

Dlaczego trening? Bo konsekwencja działania, systematyczność oraz realizowanie programu w określonej strukturze stanowi wspólny mianownik TRENINGU wielowymiarowego, a meta to SUKCES pozbycia się przez dziecko problemu, z którym wcześniej się borykało. Kiedy dziecko osiąga kolejne wyższe stadia rozwoju, to również sukces spowodowany konsekwentnym, systematycznym, spójnym, wielowymiarowym treningiem, który nie dotyczy sfery fizyczności, lecz dostępności potencjału intelektualnego dziecka.

Podmiotowość wspomaganego dziecka to jego prawo do najlepszego rozwoju, czyli dostępu i korzystania w pełni potencjału intelektualnego, jakikolwiek on jest, bez przeszkód sensomotorycznych w harmonii funkcjonowania emocjonalnego.

W świetle powyższego terapeuta musi posiadać dużą wiedzę o etapach rozwoju dziecka, o przeszkodach, które mogą wystąpić oraz o problemach, które te przeszkody stanowią. Musi również posiadać wiedzę o metodach i formach wspomagania rozwoju, o technikach wykonywania ćwiczeń, jak również o możliwościach dostosowania powyższych do potrzeb i problemów dziecka.

Oprócz tej bogatej wiedzy, która stanowi o jego kwalifikacjach teoretycznych, terapeuta musi posiadać intuicję, która podpowiada, jakie formy w jakim czasie musi zastosować, aby jego działania były efektywne.